कडू भारंगीच्या गोड आठवणी

छान लिहिल्या आहेत आठवणी.

खूप छान. तुमच्या आठवणींमध्ये मीही रमले.

नेहमीप्रमाणेच सुरेख लेख. छान वाटले वाचून.

मस्त.
आमच्याकडेही ही भाजी दरवर्षी या दिवसात हमखास. मला आवडायची ही भाजी लहानपणी. म्हणजे अगदी चवीने भरपूर खायचे असं नाही, पण आवडायची.
भाजी पिळून जे पाणी काढतात, तेही पितात. (फोडणी देऊन?) ज्यांना भारंगीची भाजी आवडत नाही, त्यांच्यावर हा जुलूमच. सगळं भारंगीमय त्या दिवशी
मुके वाल तर माझ्या खास आवडीचे. मुक्या वालांची उसळ मला दुसऱ्या दिवशी होणाऱ्या डाळिंब्यांच्या उसळीपेक्षाही जास्त आवडते.
भारंगीच्या भाजीत मुके वाल घालायची आई/आजी की भिजवलेले शेंगदाणे, हे आठवत नाही!

खूप छान लेख.

मस्त लेख.
मुके वाल म्हणजे नेहमीचेच वाल पण मोड न काढलेले ना? शिजतात लगेच?

लेख वाचताना थोडी गंमत वाटली. माझ्या आजुबाजुला भारंगी फुललीय पण मला भाजी कशी करतात ते माहित नाही. फुलांची भाजी करतात ऐकलेले. इकडे भाजी करतात हे काही जणांना माहित आहे पण कोणी सहसा करत नाही.

खूप छान लेख.
पावसाळ्याच्या सुरुवातीला भारंगी आणि हिवाळ्याच्या सुरुवातीला मोहरी ह्या दोन भाज्या होतातच. कडवट तुरट असल्या तरी खातो आम्ही. इतर पालेभाज्या असतातच पण वेगळ्या चवीमुळे ह्या दोन भाज्या लक्षात रहातात. तसे तर एका जातीच्या मुळ्याचा पाला, सुरणाचा अगदी वरच्या तुऱ्याचा पाला हेही कडसर असतातच. पण हे पावसाळा स्पेशल नव्हेत. पावसाळा स्पेशल इतर भाज्या म्हणजे फोडशी, चवळीचे आणि लाल भोपळ्याच्या वेलीचे कोवळे तुरे, लाल भोपळ्याच्या कळया, फुले, कोरळा/ कोरळ, कुर्डू , टाकळा, तेरं, अळू, कुड्याच्या शेंगा ह्या खाल्ल्या नाहीत तर पावसाळा साजरा झाल्यासारखा वाटत नसे. पण मुंबईत कुड्याच्या शेंगा मिळत नाहीत आणि अलीकडे टाकळा आणणं सोडलं आहे. केनी आणि टाकळा कुठेही उगवतो म्हणून आणला जात नाही.
कितीतरी गोष्टी आठवल्या तुमच्या लेखामुळे.
ता. क. आदिवासी लोक पोटदुखीवर भारंगीच्या बिया चावून खातात.

नॉस्तॅल्जिआ!
माझी आई आणि काकू दोघीही कोकणातल्या. त्या अशा मौसमी अनवट चिजा हाती लागल्या की त्यांचं योग्य ते चीज ( ) करून आवर्जून एकमेकींना डबे पाठवायच्या!
औषधी गुणधर्मांच्या वदंता चर्चा मीही ऐकल्या आहेत. नावडती भाजी आणखीनच नावडायला हवी असेल तरच तिच्या औषधी असण्याबद्दल सांगावं मुलांना - हे कळत नव्हतं या बायांना.

माझी आई भारंगी, कुर्डूची फुलं, टाकळा असं त्या वेळी जे मिळेल ते सक्तीने खाऊ घालायची. घोळाच्या भाजीतून मात्र, उपाशी ठेवलंस तरी मी खाणार नाही इतकं निक्षून सांगितलं तेव्हा सुटका झाली.
केळफूलाची भाजी, उकडगरे, लसणीची चरचरीत फोडणी घातलेली अंबाडीची भाजी, चिंचगुळाचं अळूचं फदफदं, ऋषीपंचमीच्या भाज्या (भेंडी सोडून) हे सगळं माझं आवडीचा, पण आता फारसं नाही मिळत. आईला पण होत नाही आता.

मस्त मस्त! आमच्याकडेही कधीमधी होत असे ही भाजी. कोणी मुंबईहून येताना वगैरे आणली तरच घरी येणारी ही भाजी. पुण्यात मिळताना मी तरी पाहिली नाहीये.
भाजी जहर कडू असली तरी खाताना मजा यायची. माझी आई ते भाजी पिळून काढलेलं थोडं पाणी ताकात मिक्स करून (आणि बहुधा त्याला फोडणी घालून) ते ही प्यायला देत असे. तो पण एक भन्नाट प्रकार आहे.

मस्त लिहील्यात आठवणी. एकदम छान.

गोड आठवणी….

खुप छान लिहिलय. देवगड आणि लांज्याच्या आठवणी आल्या. १४ वर्षे तिथे होतो. आई इथे आली आहे. तिला फोटो दाखवून विचारते.

छान

छानच लेख. आम्ही शुद्ध् पुणेकर त्यात जिमखाना वाले त्यामुळे ही भाजी पोस्टासमोर बसली तर कळ णार. आईवडील पक्के देशावरचे त्यामुळे असले काही खावे लागले नाही. पन मी मोने बाईंच्या पुस्तकात वाचले आहे. केनी कुर्डु ची भाजी टाकळा बिया अंघोळीसाठी वाटुन ठेवल्या आहेत हे शनिवारच्या शनी देवासाठी धाकट्या सुनेने केलेले लाड हे कहाणी वाचून माहीत आहे.

खरंच उपयोग व्हायचा का पोट बिघड ण्यावर?

भारंगीच्या बिया पोटदुखीवर औषध म्हणून पूर्वी खाल्ल्या जायच्या इतकेच ठाऊक आहे. कधी स्वतः: घेतलेलं नाही.
बाकी कुडा, अडुळसा/आडाळसा, काढे चिराईत/ किराईत, वावडिंग, सुरपी, मुरुड शेंग, परिपाठ, काटे मायफळ, बेहडा, हिरडा,कोष्ठ कोलंजन, वेखंड हे सर्व लिंपवून, चाटवून, घशात ओतवून, अंगावर ओतवून घेऊन झाले आहे. ह्यातल्या काही वनस्पती आता ओळखायलाही जमणार नाही, पण बऱ्याचशांच्या बाबतीत जमेलही.

सुरेख लेख! यंदा करून बघितली पाहिजे यंदा. मुके वाल हा शब्दप्रयोग किती वर्षांनी ऐकला!
आपल्याकडे पूर्वी किती विविधता होती अन्नात आता इन मीन चार भाज्या खातो आपण आलटूनपालटून.

छान आठवणी. नेहमीप्रमाणे आम्हालाही आपापल्या तत्सम आठवणींशी जोडणारा.

छान आठवणी ! मजा आली वाचतना

छान स्मरणरंजन !! मुके वाल शब्द माहीत नव्हता . आवडला पण
!!

भारंगी च्या फुलांची भाजी केली जाते. त्यात गुलाबी आणि पांढरी असे दोन प्रकार आहेत. त्यातल्या पांढऱ्या ची भाजी केली जाते.

सगळ्या भाज्या सगळे जण एकाच पद्धतीने करतात अस माझं निरीक्षण.>> खरं आहे अनुराधाज किचन मधील आजी पण पनीर बटर मसाला, मशरूम मसाला व पालक पनीर अगदी हाटिल सारखे घरी बनवा म्हणून कायतरी दाखिवते तेव्हा वाइट वा टते.

वाह बुआ !
स्मरणरंजन फारच भावले, हृद्य लेखन आहे अगदी, एक म्हणायला साधीशी भाजी पण आईच्या आठवणी आणि भावंडांच्या सलोख्याचे प्रतीक होऊ शकते हे मानवी संवेदनांचे सौंदर्यच म्हणावे लागेल.

आयुष्यात एकदाही भारंगी खाल्लेली नाही पण मिळाली तर नक्की खाऊन पाहण्यात येईल, अन ती भाजी केल्यावर तुमची आठवण काढली जाईलच, एरवी वाल भिजवून सोलून त्याची उसळ तर भरपूरच खाल्ली आहे.

- (लेखन चाहता) वांडो

छान लेख.

कालच घेतल्या रानभाज्या,
गंमत म्हणजे काल मला या भाज्या घेताना बघून 4 बायका आल्या (माझ्या पेक्षा15 20 वर्षांनी मोठ्या असतील) आणि ह्या कोणत्या ग,ही कशी करतात,मग ही पण उकडून करायची का??असं विचारत होत्या,कुलू,भारंगा, टाकळा आणि कुर्डु होती, मी प्रत्येकाची रेसिपी सांगितली पटकन..मला जाम भारी वाटलं की मला माहितेय ते यांना माहीत नै, लै म्हणजे लै भारी फिलिंग होत ते

आदू, तुमचा प्रतिसाद वाचून मला रिलेट करता आला. माझ्या एका सुग्ररररण आत्याने (जुन्या नव्या रेसिपींत) मला शेवभाजी कशी करतेस हे विचारल्यावर मलाही लैच भारी वाटलं होतं. अवांतराबद्दल क्षमस्व.

कित्ती सुरेख लेख, छान आठवणी. भाजीही छान.

भारंगी ऐकून महितेय, कधी खाल्ली नाही त्यामुळे रीलेट करून शकणार नाही पण चातुर्मास कांदा लसूण विरहित (दृष्टीसही पडायच्या नाहीत ह्या वस्तु घरात), एरवी नवरात्र तसेच बाराही महिन्याचे सोमवार, एकादशीही तशीच हे जाम रीलेट केलं . मातोश्री कट्टर त्याबाबत.

छान आठवणी .