मराठी भाषा गौरव दिवस २०२२: घोषणा (उपक्रम २५ फेब्रुवारी ते २ मार्च)

(मक्याच्या लाह्या खात) ‘उलटसुलटता’ वाचते आहे!
उपक्रमात विरजणतेचं उत्तदायित्व कोणीतरी घ्यायला हवंच की!

म्हणजे सरस्वती ब्राह्मणी आहे किंवा नाही हे माहिती करून घेण्यापासून सुरूवात करायचीय ? खरंच ?

दत्तात्रेत साळुंके :
कुणाच्या शाळेत काय शिकवतात हे मला ठाऊक नाही. पण सावित्रीबाईंच्या शाळेत काय शिकवत होते आणि कोणत्या शाळेत सावित्रीबाई शिकवतात हे समजतेय. अक्षरावरून नाही लिखाणावरून.

उगीच त्यावरून ब्राह्मणी संस्कृती म्हणजे काय, ब्राह्मणांचे देव कोणते, ब्राह्मणांच्या लग्नाच्या पद्धती कुठल्या त्या इतर हिंदूंपेक्षा वेगळ्या का या य वेळा झालेल्या चर्चा पुन्हा करायच्या म्हणता ?

वळण पाडावे तसे पडते. त्यात विशेष काही नाही. वेगळे सर्वसमावेशक वळण पडावे अशी इच्छा असेल तर तसेही पडेल.
वेड पांघरून पेडगावला जाण्यात काय अर्थ ?
गुगल केल्यास ब्राह्मणी संस्कृतीवर भरपूर डिबेट्स पहायला मिळतील. विद्वानांस अधिक सांगायला लागत नाही.
मी आधीच म्हणालेलो कि नाही पटले तर उडवून टाका. हाकानाका.

सुकरात
मला वाटतं या ओळी तुमच्यासाठी पुरेशा आहेत...

माझी माय सरसोती माले शिकवते बोली
लेक बहिनाच्या मनी किती गुपित पेरली !!

दसा
सर्वात आधी माझे अक्षर पाहून ट्रोल म्हणाल्याबद्दल आपले मनःपूर्वक आभार.
आपली योजना जाणीवपूर्वक ट्रोलिंगसाठी केली आहे. ब्राह्मणी संस्कृती वरून चर्चा आपणास जातीयवादाकडे न्यायची आहे.
सुकरात हा आयडी जातीयवादी आहे या पॉइण्टवर हा डिबेट संपवायचा आहे. आपल्याला हवे तसे होईल.
साळुंके सर, आपले गाव समजले तर छान होईल. गावात किती जणांकडे कुलदैवत सरस्वती आहे हे कळवावे. जमल्यास पाहून येईन.
बहिणाबाई चौधरी या मराठवाड्यातल्या चौधरी आहेत. यांच्या मधे सरस्वतीपूजन महत्वाचे आहे. याला संस्कृती म्हणतात. हे शाळेत शिकवत नसतील कदाचित. काही ठिकाणी आपणच शिकावे लागते. शक्य झाल्यास एखाद्या कॉलेजच्या इतिहासाच्या प्राध्यापकांकडे जाऊन विचारणा करावी.
धन्यवाद आपले.

>>>सर्वात आधी माझे अक्षर पाहून ट्रोल म्हणाल्याबद्दल आपले मनःपूर्वक आभार.>>>
तुमच्या अक्षराबद्दल मी काहीही म्हणालो नाही....

सरस्वती, बहिणाई, सावित्रीबाई ही मराठी संस्कृतीची दैवतं अणि ती सर्वांची आहेत. त्यावर कोणाची मक्तेदारी नाही...

साळुंके दर, तुमच्या वादाच्या आवडीबद्द;अ काहीही म्हणणे नाही. फक्त एकदा माझा पहिला प्रतिसाद आता पुन्हा एकदा वाचा.
दैवतं कशाला हवीत ? हवीच असतील तरी काहीच म्हणणे नाही. कदाचित पुढच्या वेळी बहीणाईची मुले, नंतर सावित्रीची मुले असे होणार असेल.
पण हा कोणताही उल्लेख टाळणे अशक्य आहे का ? सर्वसमावेशकता समजत नसेल तर राह्यलं.
पण मी म्हणतो तसेच करा ही भूमिका घेऊन लढायला आलो असे कुठे दिसते का ? की ट्रोल करायला आलोय असे वाटते ?
रसभंग होत असेल, पटत नसेल तर उडवून टाका असे म्हटले होते. अक्षरावरून ओळखण्यापेक्षा अ‍ॅडमिनला सांगून उडवले असते तरी ते ही उत्तरच असते. पुन्हा हा विषय येणारच नाही.
अगदी छत्रपती शिवराय सरस्वतीपूजन करून लढायांसाठी निघाले असे उल्लेख आले तरी काहीही हरकत नाही.

मराठी भाषा दिनाच्या सर्वांना शुभेच्छा.

ह्या निमित्याने मायबोलीवर केलेले सर्व उपक्रम छान आहेत.

संयोजन चमूचे आभार. खूप मजा येते आहे.

मराठी भाषा दिनाचे औचित्य साधून आधीच्या अनंत शब्दखूुळाच्या जोडीला आणतो आहोत ‘दैनिक शब्दखूुळ’ - रोज एक नवा तीन अक्षरी शब्द ओळखायचा. रोज खेळा आणि सोशल मिडियावर दवंडी पिटत, इतरांना सहभागी करत आनंद द्विगुणीत करा.

https://tinyurl.com/dailyshabdakhoool

धन्यवाद अस्चिग. याचीच वाट पहात होते
मराठी भाषा दिनाच्या सर्वांना शुभेच्छा!

@सुकरात, तुमच्या म्हणण्यात तथ्य असेल किंवा नसेल, पण तुम्ही 'प्रतिसाद उडवला तरी चालेल' असं सांगूनही तुमचे दोन्ही प्रतिसाद शिल्लक आहेत ही सर्वसमावेशकता नाही का?

@वावे, तुम्ही प्रश्न विचारून हो कि नाही एव्हढ्याच प्रतिसादाची अपेक्षा ठेवलेली आहे का ? मी एक अपेक्षा व्यक्त केली. ती ही गनपॉईण्टवर नाही. ही सूचना पटत नसेल तर डिलीट करू शकता रसभंग नको असे सांगणे हे एखादा दहशतवादी पाहिल्याप्रमाणे पाच सहा जणांनी धावून येऊन आव्हान देणे, जातीयवादी ठरवणे हे हास्यास्पद नाही का ? साळुंकेंचे सर्व प्रतिसाद हे असंबद्ध आणि अर्धवट आहेत. ही सर्वसमावेशकता आहे का ? सदर गृहस्थ वेळेवर ऑनलाईन आले याबद्दल त्यांचे जाहीर आभार

काय ब्राह्मणी आणि काय नाही हे सिद्ध करावे लागणे म्हणजे जणू काही सूर्य पश्चिमेला उगवला आहे असे विधान केल्यासारखा आव आणणे ही सर्वसमावेशकता आहे का ?

सूचना केल्याबरोबर अक्षर पाहून ट्रोल ठरवणे ही सर्वसमावेशकता आहे का ? या सदस्याला ट्रोल कोन हे ठरवण्याचे विशेष प्रशिक्षण मिळालेले आहे का ? ट्रोलिंग होतेय हे कशाच्या आधारावर ठरवले ? डिलिट करा नाही आवडले तर असे सांगितले तरी ही हीणकस टिप्पणी म्हणजे सर्वसमावेशकता का ?

मराठी भाषा दिन साजरा होतोय. संयोजक मेहनत घेत आहेत. त्यांच्या कामात कुठेच विघ्न आणण्याचा विचार नाही आणि नव्हता. तसेच हा वाद वाढवण्याचाही विचार नाही. पण चार पाच जणं विरूद्ध एक हा सामना पण चालूच आहे. कुठेतरी इग्नोर केल्याचा आनंद आहेच की. माझे म्हणणे मी मांडले. पटले न पटले ही गोष्ट वेगळी. पण जे प्रतिवाद झालेत ते नक्कीच सर्वसमावेशक असतील.

प्रतिसाद उडवले नाहीत म्हणून सर्वसमावेशकता याला उत्तर द्यायलाही कसेसेच वाटत आहे. तुम्ही विद्वान आहात. पुन्हा विचार कराल असे वाटते. हे प्रतिसाद उडवले तर तुम्ही जातीयवादी अशी भूमिका मी घेतलेली नाही. माझ्या सूचना अंमलात आणाच ही ही नाही. सण साजरा होत नसताना या विषयावर चर्चा नको असे वाटत असल्यास डिलीट करा प्रतिसाद ही भूमिका तुम्हाला जातीयवादी वाटतेय का ? म्हणून ते प्रतिसाद ठेवण्याची कृती सर्वसमावेशक वाटतेय ?

जे मला वाटले ती एक सूचना आहे साधी. कुठल्याच दैवताचा उल्लेख नको. हे करणे म्हणजे पहाड तोडण्यासारखे आहे का ? संयोजकांच्या हेतूवर पण शंका घेतली नाही. त्या वेळी त्यांना नाही लक्षात आले. पण इथून पुढे दक्षता घेऊ असेही म्हणता आले असते. किंवा तुमचे म्हणणे या कारणामुळे पटत नाही असेही म्हणता आले असते.

रात्री सगळे शांत झाल्यावर सकाळी पुन्हा प्रश्न विचारून उत्तरास भाग पाड्ण्यामागे काय कारण आहे ?
मी अजूनही सांगतोय कि जर हे पटलेले नाही तर सर्वच प्रतिसाद काढून टाका. जेणेकरून वादाचे गालबोट नको. यात तुम्हाला काय खटकतेय हेच समजत नाही.

सरस्वती फक्त ब्राह्मणाची असती तर शाळेत सगळ्यांनी पाटीवर सरस्वती काढली असती का? फालतू पॉईंट काहीपण...

च्रप्स यांना उत्तर देऊन थांबतो. सर्वांना एकट्याने उत्तर देणे अशक्य आहे. वादविवाद व्हावा ही सुद्धा इच्छा नाही हे मुख्य कारण आहे.

शाळेचा मुद्दा पहिल्यांदा दत्तात्रेय साळुंकेंनी आणला. च्रप्स तेच म्हणत आहेत.
साळुंखें आणि च्रप्स यांनी त्यांच्या गावाची नावे कळवावीत. गावात बहुसंख्येने लोकांच्या जीवनात सरस्वतीचे सांस्कृतिक महत्व आहे का ? किती घरात शुभं करोति पूर्वीपासून म्हटली जाते ? बहुजन समाजात बहुसंख्येने तिसरी किंवा चौथी पिढी शाळेत जाणारी असेल. आजही पहिली दुसरी पिढी शाळेत जाणारे आहेत. अपवाद म्हणून पाच पेक्षा जास्त पिढ्या शाळेत जाणारे आहेत. हे सर्व ब्रिटीशांच्या शाळेत शिकले. अशा शाळातून शिकवण्यासाठी पंतोजी असत. ब्राह्मण शिक्षकांना पंतोजी म्हणत. कारण इतर कुणाला अध्यापनाचा अधिकार नव्हता. शिक्षण नव्हतेच.

शाळेतून जे "वळण पडले" ते पंतोजींचे. ग्रीगणेशा झाला किंवा सरस्वतीची अक्षरे गिरवली हे वळण पत्तोजींनी पाडले. पुण्याची पेठीय भाषा सर्वांनी प्रमाण म्हणून स्विकारली कारण यामागे सांस्कृतिक आक्रमण आहे हे समजण्यासाठीही कुणाकडे शिक्षण नव्हते. एकीकडे हिंदी इंग्रजीचे आक्रमण , मराठी वाचवा मोहीम आणि दुसरीकडे पेठीय भाषेच्या आक्रमणाखाली दर दहा मैलावरची बदलती भाषा मृतप्राय होत आहे त्याबद्दल कमालीची अनास्था आहे.

मराठीला अभिजात भाषेचा दर्जा मिळण्यासाठी जेव्हां शब्द कमी पडत होते तेव्हां इतर भाषेतून आलेले शब्द घ्यावे लागले. मराठी भाषा अहिराणी सुद्धा आहे, मराठवाडी आहे, खाआनदेशी आहे, कोकणी आहे, या सर्व बोली या भाषाच आहेत. या हळूहळू मृत होत जाणार आहेत. कारण शाळांमधून जसजशा पिढ्या बाहेर पडतात त्या प्रमाण भाषेत व्यवहार करतात. त्यांना आपली ग्रामीण बोली येत नाही. अनेक शब्द, म्हणी लुप्त होत चालल्या आहेत. याची खंत दिसत नाही.

शाळेत शिकवले म्हणून ती संस्कृती हे महान आहे. हेच खरे असेल तर या नोटवर हा वाद मिटवून सर्वच वाद डिलीट करावा ही विनंती.
धन्यवाद.

अगदी पहील्यांदा सुकरात यांचा पहीला प्रतिसाद वाचला. कोणी प्रत्युत्तर दिलेले नव्हते आणि वाचताक्षणी एकदम अपसेट व्हायला झाले. अरे काय हे इतकी मेहनत घेतायत संयोजक, लोक इतके उल्हासाने , आनंदान भाग घेत आहेत. कोणीतरी बासुंदीत, मीठाचा खडा काय टाकतो. ट्रोल्स फार माजलेत आजकाल. पण काहीच उत्तर दिले नाही केवळ 'डु नॉट फीड द ट्रोल्स' या हेतूस्तव
नंतर मात्र हळूहळू म्हणजे बर्‍याच शांततेनंतर दसा, सी, मै, अमित व अन्य लोक प्रतिसाद देउ लागले. तेव्हाही वाटत राहीले 'अरे गपा की. का उगा आगीत तूप ओतताय' ऑक्सीजनच नाही मिळाला तर आग आपोआप विझेल. का उगा वारा देताय?????
पण मग अन्य कोणाचे विधान खोडून काढण्याकरता सुकरात यांनी लिहीले, मग कोणीतरी त्यावर .... वगैरे वगैरे.
मुद्दा हा आहे की चारचौघे त्यांच्या अंगावर धावुन आले नाहीत उलट त्यांच्या माध्यमातूनच सुकरात यांचे विचार अधिक स्पष्ट होण्यास मदतच झाली. ही मात्र नक्कीच सर्वसमावेशकता आहे.
>>>उत्तर देऊन थांबतो. सर्वांना एकट्याने उत्तर देणे अशक्य आहे. वादविवाद व्हावा ही सुद्धा इच्छा नाही हे मुख्य कारण आहे.
या भूमिकेमुळे सुकरात ट्रोल नाहीत असेही मत बनले.
----------------------------------------------------------------------------
बाकी दैवतांचा उल्लेख ब्राह्मणी परंपरेचे प्रतिक काहीजणांना ते तसे वाटू शकते हेही माझ्यासाठी, नवीन रेव्हेलेशन आहे/ साक्षात्कार आहे. पण मला नवीन आहे म्हणुन, याचा अर्थ तसे वाटणे चूकीचे असेलच असेही नाही. असो परत ठाम भूमिका इतक्यात तरी घेता येणार नाही. पण एक नवीन दॄष्टीकोन कळला एवढेच म्हणेन.

सुकरात, तुमच्या विचारांचे स्वागत आहे.
हे ब्राह्मणी आहे हे नको असे नुसते म्हणण्यापेक्षा सर्वसमावेशक असे काहीतरी तुम्ही सुचवा.
किंवा पुढच्या वर्षी संयोजक म्हणून काम करा आणि तुम्हाला हवे तसे शब्द वापरून मराठी भाषा दिवस साजरा करूया! हाकानाका
माझ्या मते शब्दाचे मूळ काय यावरून आक्षेप घेण्यापेक्षा आज जर तो शब्द सर्रास सर्वांकडून वापरला जात असेल तर त्याचे आजचे स्थान लक्षात घ्यावे. समाज आणि भाषा दोन्ही प्रवाही गोष्टी आहेत.

अ‍ॅडमिन , कृपया माझे सर्व प्रतिसाद उडवावेत ही विनंती. थांबतो या आवाहना नंतर इतरांकडून तीच अपेक्षा आहे. माझी सूचना संयोजकांना आहे. सूचना करण्यासाठी आपणच संयोजक व्हावे लागते हे आज नव्याने समजले आहे. तसेच कुणाचेच काही नको हा भाग वगळून ब्राह्मणी नको यावर फोकस ठेवणे मान्य होण्यासारखे नाही. तुमचेही नको , माझेही नको या पद्धतीने आपण मिळून पुढे जाऊयात हे तीन वेळा सांगितले आहे. हे कुणाला अडचणीचे आहे ? दुर्दैवाने विपर्यास केला जात आहे. सोशल मीडीयावर विपर्यासाला धरूनच पुढे प्रतिसाद येत राहतात.

सामो, आपण समजून घेतल्याबद्दल आभार.

सुकरात - वादविवाद असलेच पाहिजेत.. भांडणे नसावीत... आणि तुम्ही व्यवस्थित पॉईंट्स मांडत आहात. मलाही ट्रोल वाटत नाही तुम्ही...
तुमचा मुद्दा कळला मात्र सरस्वतीची मुले म्हणजे ज्यांच्यावर सरस्वतीचा आशीर्वाद होता असे हे तीन भीमसेन जोशी, शांताबाई शेळके, वसंत बापट असा सरळ अर्थ मी तरी घेतला...
मला दुसरा अर्थ कळला नाही... आणि लेख साहित्यिकांबद्धल लिहायचा आहे तर सरस्वतीची मुले अशी पदवी ठीक वाटली...

संयोजक मंडळ -
एक महत्वाची दुरुस्ती कृपया कराल का? २७ फेब्रुवारी रोजी मराठी भाषा गौरव दिवस आहे, मराठी भाषा अथवा मराठी राजभाषा दिन १ मे रोजी आहे. त्यामुळे मथळ्यात मराठी भाषा गौरव दिवस असा उल्लेख कराल का? लोकांना चुकीची माहिती जायला नको.
धन्यवाद!

आज मराठी लँग्वेज डे आहे.
मला तर हे कळल्यावर एक्स्ट्रिमली प्राऊड फील झालं.
म्हणून मी हा मेसेज कम्प्लिटली मराठीतच टाईप केला.
थोडे एफर्टस् घ्यावे लागले,
पण आफ्टर ऑल मराठी आपली मदरटंग आहे,
तर ऍट लीस्ट इतकं करणं मस्ट आहे.
तुम्हीपण माझा लीड फॉलो करा.
लाँग लिव्ह मराठी..

सगळ्यांना हॅप्पी मराठी डे हं !!

<< तर मग सरस्वतीची मुले असा उल्लेख करून ब्राह्मणी सांस्कृतिक आक्रमण का ? लेखक तर सर्वांचे असतात ना ? इथे सरस्वतीची मुले याला काउंटर म्हणून सावित्रीची मुले असेही नको. >>

सुकरात यांची टिप्पणी वाचून मला तर वाटले की सरस्वती ही ब्राह्मण होती, असे काहीसे म्हणताहेत की काय?

दखल घेऊन बदल केल्याबद्दल मनापासून धन्यवाद संयोजक मंडळ!!

संयोजक चमू आणि माबो संस्थापकांचे, या संपूर्ण व्यासपीठाबद्दल, इथे व्यक्त होण्याची संधी दिल्याबद्दल खूप आभार. तहे दिल से शुक्रिया. मनापासून धन्यवाद.

अभिवाचन हा उपक्रम आवडला. युट्यूब विंडो उपलब्ध करून दिल्याने उड्या माराव्या लागल्या नाहीत. हा उपक्रम उशिरा चालू झाला त्यामुळे नेमके काय असेल याची कल्पना अनेकांना नसेल. तसेच उपक्रमादरम्यान मायबोलीही २४ तासापेक्षा जास्त काळ बंद होती. यामुळे अभिवाचनाची मुदत वाढवणे योग्य होईल असे वाटते. लेखकांना त्यांच्या मित्रमंडळींनी कल्पना द्यावी म्हणजे ज्यांच्यापर्यंत उपक्रम पोहोचलेला नाही त्यांनाही सहभागी होता येईल.

धन्यवाद, संयोजक, दोन प्रवेशिका पाठवल्या आहेत.

पुरूष अभिवाचन पाहण्यात नाही आले. मी केले असते पण पार्श्वसंगीत आणि साजेलसा व्हिडीओ यासाठी एक दिवस तरी निवांतपणा हवा. विंडोची सुविधा चालू राहिली तर पुन्हा केव्हांतरी.