चातुर्मासाच्या कथा- चतुर मा'सी'सह (शिळासप्तमी)

आटपाट नगर होतं. तिथं एक राजा होता. त्यानं एक गांव वसवला. जवळ तळं बांधलं. कांहीं केल्या पाणी लागेना.
(सॉंग सिच्यूएशन आली ना बाप्पा सुरुवातीलाच आणि रखरखीत जागेचं गाणं लागेल - "सारी के फॉल-सा मॅच किया रे" द्या वाजवून. उंट, वाळवंट सगळं आहे)

जळदेवतांची प्रार्थना केली. त्या प्रसन्न झाल्या. "राजा, राजा, तुझ्या सुनेचा वडील मुलगा बळी दे. पाणी लागेल."
(देवता लोकांचा एच आर झोपला काय? असल्या मागण्या करणारीला “देवता” पोर्टफोलियो का दिला आहे अजून ??)

हें राजानं ऐकलं. घरीं आला. मनीं विचार केला, फार दुःखी झाला. पुष्कळ लोकांच्या जिवांपेक्षा नातवाचा जीव अधिक नाहीं. पण ही गोष्ट घडते कशी? सून कबूल होईल कशी? तशी त्यानं तोड काढली. सुनेला माहेरीं पाठवावं, मुलगा ठेवून घ्यावा. सासऱ्यानं आज्ञा केली, सून माहेरी गेली. इकडे राजानं चांगला दिवस पाहिला. मुलाला न्हाऊं माखूं घातलं, जेवूं घातलं, दागदागिने अंगावर घातले आणि एका पलंगावर निजवून तो पलंग तळ्यांत नेऊन ठेविला.
( यापेक्षा सिनेमातले शक्ती कपूर, अमरीश पुरी बरे… )

जळदेवता प्रसन्न झाल्या, तळ्याला महापूर पाणी आलं.
(आता आला का जलशुद्धीकरणाचा खर्च!!)

पुढं राजाची सून माहेराहून येऊं लागली. भावाला बरोबर घेतलं. मामंजींनीं बांधलेलं तळं आलं. पाण्यानं भरलेलं पाहिलं. तिथं तिला श्रावण शुद्ध सप्तमी पडली; वशाची आठवण झाली. तो वसा काय? तळ्याच्या पाळीं जावं, त्याची पूजा करावी. काकडीचं पान घ्यावं. वर दहींभात आणि लोणचं घालावं, एक शिवराई सुपारी ठेवावी, आणि वाण भावाला द्यावं. एक मुटकुळं तळ्यांत टाकावं, आणि जळदेवतांची प्रार्थना करावी.
(तळ्याकाठी अजून जोशी वडेवाले किंवा मामांची मिसळ नाही. काकडीचे पान ८ इंच आसपास असते. त्यात इंच दोन्ही बाजूला सोडून सहा इंची व्यासाचा दहीभात खायचा. भावाला न्याहरीला पण पुरायचा नाही. सध्याचे भाऊ १८इंची पिझ्झे मागवतील.)
(शिवराई ..... म्हणजे ह्या कथा १९व्या शतकात लिहील्या आहेत??????????)

"जय देवी आई माते, आमच्या वंशीं कोणी पाण्यांत बुडाले असतील ते आम्हांस परत मिळोत." याप्रमाणं तळ्यांत उभं राहून तिनं त्या दिवशी प्रार्थना केल्यावर, बळी दिलेला मुलगा पाय ओढूं लागला.
(पुन्हा सॉंग सिच्यूएशन - अभी मुझमे कहीं बाकी थोडी है जिंदगी… )

पाय कोण ओढतां म्हणून पाहूं लागली, तों तिचा मुलगा दृष्टीस पडला. तिनं त्याला कडेवर घेतलं. आश्चर्य करूं लागली. सासरी येऊं लागली. राजाला कळलं. सून आपल्या वडील मुलासह येत आहे. राजाला आश्चर्य वाटलं. त्यानं तिचे पाय धरले.
(तिने किंवा भावाने ट्विटर अपडेट टाकला का काय ?? )

तिला विचारलं, “अग अग मुली, तुझा मुलगा आम्ही बळी दिला, तो परत कसा आला?” “मी शिळासप्तमीचा वसा केला, तळ्यांत वाण दिलं, जळदेवतांची प्रार्थना केली. मूल पुढं आलं, तसं उचलून कडेवर घेतलं.” राजाला फार आनंद झाला. तिच्यावर अधिक ममता करूं लागला.
(गप ना बाई!!! एकदा कळलं की तुला परत आणता येतो की दर दुष्काळाला बळी द्यायचे. )

जशा तिला जळदेवता प्रसन्न झाल्या, तशा तुम्हां आम्हां होवोत. ही साठां उत्तरांची कहाणी पांचां उत्तरीं, देवाब्राह्मणांचे द्वारीं सुफळ संपूर्ण.
(जलसंधारण हा महत्त्वाचा विषय आहे पण माझ्यासारख्या अनेकींना त्याविषयी माहिती नसते. सार्वजनिक गणेशोत्सव असतो तशी जलसंधारणासाठी सार्वजनिक शिळासप्तमी असावी. बळी वगैरे कायदेशीर गुन्हे प्रकार कारण्यापेक्षा बंधारे, जलसंरक्षण असे खात्रीचे मार्ग माहिती करून घ्यावे आणि अनुसरावे. #नवराकायकुंकवापुरताहोता!! #मॉडर्नचातुर्मास)

__________________________
चातुर्मासाच्या कथा हा आपल्या लोकपरंपरेचा वारसा आहे. त्यातील लयवेल्हाळपण, भाबडेपण आकर्षक आहे आणि काळ बदलला तरी परिकथेसारख्या एका पिढीकडून दुसर्‍या पिढीकडे त्या जात आहेत. ह्या कथा टिकायला हव्या. त्या नव्या स्वरूपात लिहीण्याचे सामर्थ्य माझ्यात नाही पण जरा मजेशीर प्रश्न विचारून कुणा समर्थ लेखकाला 'क्या किजिएगा इस स्टोरी का?' ह्याचे उत्तर द्यायला भाग पाडायचे इतपतच धाग्याचा उद्देश. धार्मिक भावना दुखावण्याचा, खिल्ली उडवण्याचा अजिबात उद्देश नाही. जरा सजगपणे वाचू इतकंच!!
मूळ कथा विनाकंस, सी ताईची कॉमेंट्री कंसात.