आये...

#आये..

नित्याचो फोन इलो, कणकवलेतसून... आयेची तब्बेत जास्ती हा.. आय सी यु मदी हा... मी माज्या आयेक वरडान सांगलय.. " कणकवलेक जावन ईलय..." तशीच माज्या पॅशन का लाथ घातलय.. बाईक आंडील पाड्यासारकी धावक लागली... बाईक फुडें धावा व्हती माजा मन मातर पाटी जावक लागला...
*****
नीतो..
नीतो परब.... माजो शाळेपासून चो मैतर.. आमी शाळेत आसताना तेच्या आवशीन किती येळा माका जेवक खावक घातल्यान आसतील ता माकाच म्हायती.. लयच जीव लावणारी मावली व्हती ती.. तेचो बापुस कनकवलेत... येका प्रेस मदी कामाक व्हतो.. .. थयच दोन गुंठे जमीन व्हती बापजाद्याची, तेच्यात घर बांदल्यान व्हता.. नीतो मोटो, तेंच्या पाटीक पाट लावन इलेलो आजून येक भाव... धकटो.. बाळगो...
नीतो माज्यावांगडा बारावीक व्हतो, एस एम हायस्कुलात... यकायकी तेच्या बापसाक अटॅक इलो आणि दोन तासाच्या आत नीतो आणि बाळग्या च्या टकलेरचा छप्पर उडान गेला... आणि ते दोन तास नित्याक करतो बापय करून गेले..
बापुस मेल्यार दोन चार दीस पै पावणे येयत ऱ्हवले.. तेराव्या नंतर तर कोणच फिरकाक नाय...
म्हणतत ना, आसतील शिता त जमतील भुता.. तशे जास्ती जवळचे पावणे नायच व्हते.. एक आते व्हती, पण तिकाव तिचो सौंसार व्हतो.. आवशीकडे एक मामा व्हतो, तेनी नित्याक समजावन सांगल्यान.. "जगाची रीत हा.. कोण काय जलमाक पुरवत नाय.. आता भाव आणि आयेची जबाबदारी तुकाच घेवक व्हयी"
नित्यान बारावीतसुन शाळा सोडल्यान, कारण फुडचा शिक्षान काय तेका झेपणारा नाय व्हता...
मिळात थय काम करून बाळग्याचा शिक्षान आणि घर चालवचा ही कसरत तो करूक लागलो..
नशीबान तेका थोडो हात दिल्यान आणि माज्या भावाच्या वळकीन तो पी डब्ल्यू डी च्या सरकारी हापिसात कलार्क म्हणान कामाक लागलो..
आता तेचो जरा जम बसाक लागलो व्हतो, पण बाळग्या मुळे तो नेमी आडाकलेलो आसा.. बाळगो न्हान आसल्यामुळे तेका जबाबदारी ची कायच जाणीव नाय व्हती.. भाव कमवता नि बाळगो उडयता असाच चित्र व्हता... बाळगो आवट लायनीक गेलो व्हतो.. कॉलेजात दांडये मारी, पिक्चर, गुटको, मटको सगळे नाद तेका लागले..
आये तेका वरडा, तेव्हढ्यापुरतो व्हय व्हय करी असा चालू व्हता. शेवटी कोलेजातसुन बाळग्याक काडून टाकल्यानी..
बाळगो मगे रिक्षा रिपेर ची कामा करूक लागलो, ग्यारेजची येक टपरी पण टाकल्यान... तेका हेच्यासाठी पण नित्यानच मजत केल्यान.. हापिसातसुन कर्ज घितल्यान नी बाळग्याक उबो केल्यान.. धंदो येवस्थित केल्यान आसतो तर चांगलो चला व्हतो.. पण नवटाक मारुची सवय लागली.. सांजेक टपरेवर बाळग्याची गॅंग बसाक लागली..
दरम्यान नित्यान मामाचा चेडू सुषमावांगडा लगीन केल्यान व्हता.. जागा कमी पडा म्हणान एस.एम. हायस्कुल च्या बाजूक एक खोली भाड्यान घेवन नीतो थय ऱ्हवक लागली..
नित्याची आये, बाळग्यावांगडा ऱ्हवली.. नित्याक लय वाटा की तिनी आपल्याकडे येवचा पण ती बाळग्याच्या कारण सांगून थयच ऱ्हवली...
नंतर बाळग्यान लौंगाट केल्यान राण्यांचा सुसला पळवन हाडल्यान.. ज्याम लफडा झाला.. नित्यान मदी पडान रीतीपरमान लगीन लावन दिल्यान..
दोगावांचे सौंसार सुरू व्हते.. जय फाटात थय नीतो ठिगळा मारी व्हतो..
पण बाळग्याक नित्याच्या ह्या करण्याचा कदीच काय वाटाक नाय.. उलटा नंतर नंतर बाळगो नित्यापासना लांब लांबच ऱ्हवा..
नित्याकडे कदी येणा नाय नि जाणा नाय..
नित्याची आवस आणि सुसल्याची नाळ काय जमाक नाय.. नित्याची आये मगे आचऱ्याक तेंच्या मूळ घराक चुलतेबरोबर ऱ्हवाक गेली..
नित्यान आपल्याकडे ऱ्हवाक तिका आग्रेव केल्यान पण आवस आता गावाक ऱ्हवचो हट्ट धरून बसली व्हती.. नित्यान मगे तिका व्हयी तशी सोय लावन दिल्यान.. आट पंदरा दीसान जावन भेटान येय.. काय दुकला खुपला की म्हातारेक आपल्या घराक हाडी.. बरी झाली की आवस परत आचऱ्याक पोचवक लावी..
मधल्या काळात नित्याक दोन चेडवा झाली ती मोटी व्हयत व्हती..
बाळग्याक दोनव झील व्हते.. बाळग्याचे झील अडीनडीक नित्या काकाक येवन भेटत... नीतो पण तेंका मजत करी..
पण बाळग्याच्या मनात खयचो कली घुसलो व्हतो देवाकच म्हायती.. परत्येक येळेक नित्यान मजत करून पण तेची शेपडी वाकडीच व्हती... सोबतीक सुसला कायम नित्यार जळत ऱ्हवा.. "तेंचा बरा चलला हा, आमचा नशीब फुटक्या.. " नित्यान घर पण तेकाच सोडलेला... बाळगो उगड्यार पडा नये ह्यो हेतू.. आणि सांजच्या बसण्यातले दोसदार पेटवक आसततच.. त्येमुळे बाळग्यान आजकाल नित्याशी संबंद टाकलेलेच.. आयेक पण कदी बगुक जावक नाय जिती हा की मेली ती...
*****
ह्या सगळा नजरेसंबोरसून जायपर्यात कणकवलेक पोचलय व्हतय... डॉ.तायशेट्ये हास्पिटलाच्या खाली बाईक स्टँड का लावलय नि धावतच वर गेलय...
नित्याची बायल सुषमा आय सी यु च्या भायर बसला व्हता.. माका बगून फुडें इला.. " नितो...?" माज्या तोंडारचो परश्न तेनी वळकून बोलला,.. "रोज दिस रात हयच आसतत, म्हटलंय दुपारचे जरा वटगा"
"बाळगो, नाय येवक?" माजो फूडचो परश्न...
"तेनी आमचा आणि आयेचा नावच टाकला हा, हेंच्या हातारचे रेषाच उलटे ओ भावजी... मर मर मेले बापासाच्या पाटी, सगळे जबाबदारे घेवन.. "
म्हंजे आये कणकवलेत हास्पिटलात शेवटचे घटका मोजता हा तरी झील भेटाक येवक तयार नाय व्हतो...
सुषमा सांगी व्हता.. नित्याची आये बेशुद्धीत व्हती.. मदी मदी शुद्धीत इली की ती हटकून बाळग्याक ईचारी.. बाळगो इलो काय ईचारी.. बाळग्याचो झील इलो व्हतो फकस्त.. तेच्याकडे बाळग्याक निरोप धाडलेलो व्हतो... पण बाळगो काय येवक नाय व्हतो..
तेवड्यात नर्स भायर इली.. आयेक शुद्ध इली म्हणान सांगूक..
मी आणि सुषमा भुतुर गेलव... आयेन डोळे अर्दे उगडल्यान व्हते... सुषमा तिच्या कानाजवळ जावन बोलला "आये कोण इलो हा ता तरी बगा"
त्या माऊलीन डोळे किलकिले करून बगल्यान आणि पुटपुटली..."बाळगो इलो.. माजो बाळगो..."
सुषमाक जरा वायट वाटला, ता माका घेवन भायर इला.. अपरादी आसल्यासारक्या बोलला.. "भावजो, ह्या असा चलला हा... जे बगतहत तेंका नाय ईचारना हा.. पण जो येयत नाय तेचो हया घितल्यान हा"
मी तीका म्हटला "जावंदे, गो, आजारी माणसाचा मनावर नाय घेयचा"..
नित्याक येवक येळ व्हतो, परताक सांज व्हयत म्हणान मी सुषमाचो निरोप घेवन खाली उतारलय..

*****
पण.. माज्या मनात मूळ परश्न पिंगो घालुक लागलो...
बापुस गेल्यापासना नितोच बापुस झालो व्हतो, सगळ्या घराचो भार उचलून, सगळ्यांसाठी करी व्हतो... बाळग्याक पण मजत करून तेका उबो करुचो परयत्न सतत करनारो नितो... आवशींचो सांबाळ करनारो, काय व्हया नुको ता सगळा बगनारो नितो...
पण..
मरणाच्या दारात ऊबी आसणारी तेंची आवास.. नित्याचो जप करुचो सोडून बाळग्याचो हया घिता... बाळग्याची वाट बगता...
कायच कळत नाय व्हता..
भनभनत बाईक का किक मारलय.. घराक ईलय... आयेन दिलेला पाणी पिलय... संबोर खळ्यात आमची टिलगी कुत्री तिची नुकतीच झालेली चार पोरा पाजीत बसली व्हती... चार पोरात याक पॉर जा व्हता ता जरा लंगडा व्हता... तेका नीट चलाक जमत नाय व्हता.. टिलग्यान धडक्या पोरांक लांब हुसकवल्याण आणि त्या लंगड्या, मरतुकड्या पोरांक जवळ घिवन चाटूक लागला, त्या पोरांक पिरेमान पाजूक लागला... आणि माज्या टाळक्याक येकदम ट्यूब पेटली...

"आये"

ह्या दोन अक्षराची ती जादू व्हती...
खयच्याव आवशिक मगे ती कुत्री असो वा माणसाची आयेक आपली सगळी पोरा जरी सारकी आसली तरी जास्तीचो जीव आसता तो अधू, अपंग, कमकुवत पोरावर...

नित्याच्या आयेचा पण ताच झाला व्हता... तिका नित्याची काळजी नाय व्हती.. नितो तेवडो मजबूत हा, तो सगळा येवस्तीत करू शकता.. त्येमुळे तेची काळजी ती करी नाय व्हती...
बाळगो... बाळग्याची सगळी अवस्था म्हायती आसलेल्या त्या माऊलीचो जीव तेचा फुडें कसा व्हयत ह्या काळजीन आडाकलो व्हतो.. बाळग्याक तेची काय चिंता नसली तरी...
भौतेक हेकाच 'आवशीचा काळीज' म्हणतत...!

@प्रकाश सरवणकर ९८६९२८०६६०