तूरीच्या खळ्यात एक दिवस....

आमच्या घरी शेती खुप आहे. मी गावाकडे असताना शेतीची सगळी कामे मीच करायचो.आजकाल घरी गेलो तरी रानात जाणेच होत नाही. पण आमच्या घरी कामाला असलेले गडी खुप मागे लागतात की मालक चला शेतात चला शेतात . वयाने ते खुप मोठे असुन सुध्धा ते मला मालकच म्हणतात. खुपच कसंतरी होते कधी कधी, पण जुने माणसे ती जुने माणसे.( त्यामुळे कधी कधी मी राजकुमार असल्याचा भास होतो.(तसा आहेच म्हणा मी राजकुमार घरचा))

त्या दिवशी असंच गावाकडे गेलो होतो. पुण्यावरुन गावकडे जायला १० तास लागतात पुर्ण रात्र जाते प्रवासात. मग सकाळी पोहचल्यावर माझा दिवसभर ताणुन देण्याचा कार्यक्रम असतो पण त्यादिवशी सकाळी सकाळी बस मधुन उतरल्या उतरल्या गडी धावत आला हातातील बॅग घेउन लगेच घरी, मला काही कळेचना का झालं ते नंतर कळाले की आज रानात खळं आहे तुरीचे, दिवस भर रानात खपायचे आहे म्हणुन बाबाने गड्याला पाठवले होते मला न्यायला.

' चला आज दिवस भर खपायचे आहे तुला '

जरा कुरकुर करत मी मनाची तयारी केली. पण एक गोष्ट बरी होती की रानात ३ च्या नंतर जायच होतं.

'चला ते एक बरं झालं'
मग मी जेवण करुन मस्त थोडी ताणुन ३ वाजता तयार झालो. एक गडी माझी झोप कधी पुर्ण होते याचीच वाट पाहत बसला होता. मी उठुन चहा घेऊन तयार होईपर्यंत त्यांनी बैलगाडी जुंपुन तयार झाले होते. मी आल्या आल्या बैलगाडीचा ताबा घेऊन टाकला खुप दिवस झाले होते बैलगाडी चालवुन.( बाईक आणि कार ला सुद्दा झक मारते बैलगाडी समोर .....एकदा अनुभव घेऊनच बघा.)
असो.
मस्तं बैलगाडी हळुहळु जात असताना आमच्या गड्याने रानातले सगळे सांगायला सुरुवात केली. गुंडीत काय झाले. कुठे काय पेरले, खुरपनं किती झाले, हरभारे कसे आहेत. पुण्यातल्या गमती जमती विचारत होते. (फरारी , रानुबाई, सोनारपट्टी, गुंडी हे आमच्या शेतांची नावे आहेत, खुप शेती असल्यामुळे नावे ठेवावी लागतात.) गप्पां सोबतं वाटेतील बोरे घेऊन खाणे चालु होते. आमच्या गड्याने आणलेल्या भाकरीचा आणि ठेच्याचा वास मस्त सुटला होता. तो वास म्हणजे कुठल्याही पंचतारांकीत हाटीलात मिळनार नाही.
४ वाजेपर्यंत मी शेतात पोहचलो. पोहचल्या पोहचल्या बघतो तर शेतात असलेल्या गोठ्यात आमच्या दोन गाई व्यायल्या होत्या.
एक गेली होती चरायला अनं एक होती दावणीला.

मस्त गेल्या गेल्या आमच्या गड्याच्या बायकोने खरवस दिला खायला. आणि मग ताज्या आणि नुसत्या दुधाचा चहा झाला.
तोपर्यंत तुरीची बरीच झाडे बडवुन झाली होती. तुर आधी बडवुन घ्यावी लागते बडवली की तुरीच्या शेंगा झाडा पासुन वेगळ्या होतात. मग बराच वेळ मळनीयंत्राची वाट पाहत बसलो. मग बसुन बोर होण्यापेक्षा मी पुर्ण रानाला येडा (पुर्ण रानाला चक्कर मारुन पीकांची पहाणी करणे म्हणजे आमच्याकडे येडा करणे) करुन आलो. तुरीच्या खळ्याच्या वेळेस ज्वारी बहरात येत असते. ती ही पाहुन आलो कारण परत हुर्ड्याचे दिवस होते. आणि तो मला मिस नव्हता करायचा..

मळनीयंत्र फार उशीरा आले म्हणजे जवळपास संध्याकाळी ६ वाजता आले. मग सगळी घाई गडबड सुरु झाली. बडवुन आणलेली तुर एका बाजुला घेतली गेली.

मग मी माझ्या शुभ हस्ते नारळ फोडुन खळ्याचा शुभारंभ केला. मग सगळे हात आळस झटकुन कामाला लागले. मळनीयंत्राचा आवाज सगळी कडे घूमु लागला.

मला पण काम करावसे वाटतं होते पण गड्याने हे म्हणवुन गप्प केले की,

"मालक तुम्हास्नी न्हाई सोसवायचं, पुण्यात असाता न्हवं, सवय ह्रायली नसलं, गप गुमान बसां.."

हा टोमणा एकताचं माझी विकेट गेली. मी आपलं शांत पणे बाजुला बसुन गप्पा मारत होतो आणि फोटो काढत होतो.
मग बर्‍याच वेळाने तुरीचा ढीग टाकण्याची तयारी सुरु झाली. आधी मोठे पोते खाली टाकले त्यावर कुर्‍हाड टाकली. (का? असं म्हणतात की कुर्‍हाड खाली असल्यामुळे चेटुका साऱखे प्रकार होत नाहीत.)
आणि खुप मोठा ढिग खाली ओतला.

मग त्याची मोजणी सुरु झाली. मोजणीला हि एक वेगळा प्रकार असतो. आमच्याकडे आदली नावाचा एक प्रकार असतो त्याने ही मोजनी करतात त्यात विशेष म्हणजे १,२,३,४ अस न म्हणता शुभ, लाभ, बरकतं, डोईवर अशी सुरुवात होते आणि मग सुरु ५,६. पण ८ हा आकडा आल्यवर परत राम असं म्हणतात. सरते शेवटी वरचा सर्व ढिग मोजुन झाला. आमच्या भाषेत १ खंडी च्या असपास आणि तुमच्या भाषेत १००० किलो तुर झाली.

हे सगळ होईपर्यंत मी थंडीने पार गारठुन गेलो होतो. मग मी तुरांट्याच्या (तुरीचे उरलेले झाड) काड्या घेऊन मस्त शेकोटी केली आणि शेकत बसलो. आता चांगलीच रात्र झाली होती ११ वाजले होते.
सगळं आवरुन पोती बांधली आणि गावकडे निघालो. रात्री मस्त चांदन पसरल होतं, चंद्र ही वर चांगलाच वर आला होता. अशा वतावरनात मी अनं माझ्या सर्ज्या राजाची जोडी. फोटो काढावेसे वाटत होते पण रात्री फोटो चांगले आलेच नाहीत.

घरी आल्यावर आईने मस्त मुगडाळ खिचडी केली होती. मस्त खाऊन झाल्यावर बेड वर अंग टाकुन झोपी गेलो.असा दिवस संपुन गेला.