फटाकेमुक्त दिवाळी

. कारण काही असो पण अंनिस व सनातन वाले यांचे यावर एकमत आहे >>>>>>
चला ! किमान या मुद्द्यावर तरी त्यांचे एकमत आहे .
आमच्या ही घरी फटाक्यांविना दिवाळी ला सूर वात झाली !

प्रबोधनाच्या तुलनेत फटाके उडवण्याची उर्मी ही जास्त असावी >> +१ (सहमत)

प्राणवायुविना तडफडणारे मृत्यु आपण या काळात पाहिले आहेत >> -१ (म्हणजे असहमत). ह्याचा हवेतील प्राणवायूशी आणि त्याच्या प्रमाणाशी काही संबंध नाही. प्राणवायूच्या सिलेंडरची मागणी वाढली व पुरवठा तेवढा नव्हता, त्यामुळे झालेले ते दुर्दैवी मृत्यू आहेत. हवेत दिल्लीपेक्षा भयानक प्रदूषण असते, पण पुरवठा योग्य प्रमाणात असता तरी ते मृत्यू कमी झाले असते.

फटाके उडवण्याची ऊर्मी - हे तुम्ही सांगितलेले कारणच जास्त पटण्यासारखे आहे. प्रबोधनात फटाक्यांच्या ज्या तोट्यांकडे लक्ष वेधलं जातं, त्यावर दुर्दैवाने अजूनतरी लोक लक्ष द्यायला तयार नाहीत. कदाचित त्यांना महत्त्वाच्या वाटणार्‍या समस्या ह्यापेक्षा वेगळ्या असाव्यात.

फटाक्यांच्या किमती काहीतरीच असतात या एका कारणामुळे मी फटाके उडवत नाही. रिलायन्सने जिओ आणला तसं फटाको पण आणायला पाहिजे म्हणजे फटाके स्वस्त होतील. फटाके स्वस्त झाल्यावर मी दिवसरात्र फटाके वाजवणार आहे. दिवाळी आणि फटाके यांचं एक अतूट नातं आहे. बाकी प्रदूषण वैगेरे होतं हे जे लोकं बोलतात त्यांना आपण इतरांपेक्षा किती विचारवंत आहोत हे दाखवायचं असतं. स्वतःची खोटी स्तुती करण्यात हे लोकं धन्यता मानतात. दुसऱ्यांच्या घरी फराळाला गेले की फटाक्यांमुळे कसा पर्यावरणाचा ऱ्हास होतोय, ग्लोबल वॉर्मिंग होतंय या विषयांवर नेटवर वाचलेलं काहीतरी बरळतात आणि चार पाच अवघड शब्द समोरच्यावर फेकतात. म्हणजे समोरच्या व्यक्तीला पण वाटतं की हा मोठा विचारवंत आहे. मग काय यांना हेच पाहिजे असतं. आणि हे लोक फक्त दिवाळीमध्ये फटाके वाजतात त्यांनीच प्रदूषण कसं होतं हे समोरच्याला पटवून देत असतात बाकी इतर धर्मियांच्या सणाला वाजणाऱ्या फटाक्यांवर हे हाताची घडी तोंडावर बोट ठेऊन असतात. मग हे वर्षभर प्रायव्हेट गाडीने फिरतात, ऑफिसात घरात ac लावतात, घरात सागाची फर्निचर पाहिजे म्हणून अट्टाहास धरतात. म्हणजे आपण स्वतः वर्षभर प्रदूषण करत फिरतो त्याकडे कानाडोळा करायचा आणि दिवाळीच्या तीन चार दिवसात लागणाऱ्या फटाक्यांवर आक्षेप घ्यायचा. समाजात असे काही लोक्स असतात ज्यांना आपण मजा केलेली, आपलं व्यवस्थित सुरू असलेलं चालतं पण दुसऱ्या कोणी मजा केली, दुसऱ्याचं व्यवस्थित सुरळीतपणे सुरू असलेलं दिसलं की यांच्या पोटात दुखायची सुरवात होते. हे लोक्स समाजासाठी घातक असतात.

सर्वोच्च न्यायालयाने केवळ हिंदू सण यापुरतेच निर्देश दिलेले नाहीत. तर नवीन वर्ष, सर्व धर्मांचे सण आणि उत्सव, विविध व्यावसायिक कार्यक्रम साजरे करणे, अशा सर्व प्रथा व कार्यक्रम यांच्यावर फटाकड्या प्रदूषण करत असतील तर बंदी घातली आहे. >>> हो हेच बोलतोय मी. सगळ्या सणांना निर्देश दिले आहेत पण फराळी विचारवंत फक्त दिवाळीबद्दल बोलतात ना. आता याच धाग्याच घ्या. 2013 च्या दिवाळीत हा धागा तुम्ही काढलात. आता हा धागा कधी वर आला ते बघा. 22 ऑक्टोबर 2014, 16 ऑक्टोबर 2017, 10 नोव्हेंबर 2018, 13 नोव्हेंबर 2020, 5 नोव्हेंबर 2021. आहेत ना सगळ्या दिवाळीच्या तारखा. वर ज्या तारखा आहेत त्या तारखेला धागा वर काढणारे तुम्हीच आहात. नवीन वर्षी होणाऱ्या फटाक्यांच्या प्रदूषणाबाबत तुम्हाला जनजागृती का करावीशी वाटली नाही? फक्त दिवाळी आली की हा धागा का वर काढावासा वाटतो?

मोठ्या बदलांची सुरूवात अनेक छोट्या बदलांनी होत असते. आपण छोटी छोटी पावलं उचलायला देखील खळखळ करणार असू तर मग आपल्याला आवश्यक ते मोठे बदल घडवणं किती कठीण आहे हे यावरून लक्षात येतं. अगदी बंद करणं शक्य नसेल तर ५०% कमी करा. तुमचं छोटंसं पाऊल ही मोठ्या बदलाची सुरुवात असते. जब तक तुम खुद कुछ नहीं बदलोगे, कुछ नहीं बदलेगा!

किनई, फटाके ज्या धर्मातल्या सणाला वाजवले असतील त्या धर्मातल्या लोकांना बांधत नाहीत. म्हणजे दिवाळीचे फटाके हिंदूंना बांधत नाहीत आणि नववर्षाचे ख्रिश्चनांच्या. तसंच दिवाळीचे फटाके इतरांना बाधताणशत, नववर्षाचे हिंदूंना.
आता हिंदू बहुसंख्य आहेत किनै ?त्यांना त्या नववर्ष फटाक्यांचा
त्रिस होतो. आधी त्यावर बंदी आणली पाहिजे

मी आजपर्यंत कधी ही फटाके लावलेले नाहीत. भाजण्याची भीती ( ह्यात शोभेचे ही येतात ) हे लहानपणी एकमेव कारण होत. जस जशी मोठी झाले तस , फटाक्यांमुळे वाढणार धूर धुळीच साम्राज्य, कानठळ्या बसवणारा आवाज तो ही अनपेक्षित पणे दिवसाच्या किंवा रात्रीच्या कोणत्याही प्रहरी येणारा , ज्यावर आपला कंट्रोल शून्य, पैशाचा पूर्ण चुराडा अपव्यय ही कारण त्यात जमा होत गेली. त्यामुळे आमच्या कडे गेली अनेक वर्ष कधी एक ही फटाका येत नाही. सुगंधी साबण , फराळ, नवे कपडे दागिने, कंदिल पणत्या रांगोळ्या , मिष्टान्न भोजन हे सगळं असत पण फटाका एक ही नाही.

प्रदूषण आपल्याजागी बरोबर आहे, सणांची धमाल आपल्या जागी योग्य आहे. मला वाटते मध्यममार्ग काढावा. फटाके मोठ्यांनी वाजवणे सोडावे. पण लहान मुलांना वाजवू द्यावेत आणि त्यांच्यासोबतच मोठ्यांनी फटाक्यांचा आनंद लुटावा. तसेच ज्यांना शक्य आहे ते मोकळ्या जागेत वाजवायची काळजी घेऊ शकतातच. मोठ्यांनी आपले मोठेपण जपावे, पण पोरांचे बालपण हरवू देऊ नये.

कारण एवढ्या मोठ्या प्रमाणावर फटाके दिवाळीतच उडवले जातात. >>> फराळी विचारवंतांचा विजय असो.

बोकलत, तुमचा मुद्दा पोहचला पण थोडा समोरच्या व्यक्तीच्या वयाचा तरी मान ठेवत चला कमेंट करताना. तुमचे जेवढे वय असेल त्यापेक्षा जास्त वर्षे त्यांनी ज्योतिष प्रबोधन, अंनिस यांत काम केले असावे. फराळी विचारवंत रिअली ??

फराळी विचारवंत म्हणजे फराळ करताना वैचारिक देवाणघेवाण करणारे. दिवाळी सण खास असतो आणि त्यात फराळ खाणे म्हणजे आरामात बसून टेन्शन वैगरे विसरून करण्याची कृती आहे. त्यात जे वैचारिक देवाणघेवाण करतात ते फराळी विचारवंत. मी काय कोणाचा अपमान वैगरे केला असे मला तरी वाटत नाही. तरीपण तुमच्या भावना दुखावल्या असतील तर मी माझे शब्द मागे घेतो. आणि वयाचा विचार करायचा झाला तर मॅटर नष्ट होत आणि नव्याने निर्माण होत नाही त्यामुळे घाटपांडे सर आणि मी एकाच वयाचे आहोत. अनंत काळापासून आम्ही आहोत आणि अनंत काळापर्यंत आम्ही राहू. म्हणजे आपण सगळेच. त्यामुळे मनुष्य अवस्था ही आपण फ्रॅक्षन ऑफ सेकंदासाठी जगत असणारी अवस्था आहे. आपल्या सगळ्यांची वये सेमच आहेत.

यावर्षी एकंदरच फटाक्याचे प्रमाण सगळीकडेच बऱ्याच प्रमाणात कमी वाटतेय!!

बोकलत, नववर्षाच्या स्वागतासाठी लोक फटाके फोडत असतील तिथे जाऊन तुम्ही ते तुडवून विझवा. काही फटाक्यांचे भक्षण करा.
नाहीतर तुम्ही केक विचारवंत

नववर्षाचे फटाके वर जाऊन फुटणारे असतात. वर जाऊन फुटणारे फटाके म्हणजे रॉकेट आणि ते आतषबाजीचे फटाके. मी ते लावले की वेगळ्या दिशेने उडतात. त्यामुळे मी त्यांच्यापासून लांब राहतो. मी शाळेत खूप हुशार होतो. नासावाले माझ्या पाठीवर लागले होते आमच्या इथे ये आम्हाला तुझी गरज आहे. पण मी माझी आणि उडणाऱ्या फटाक्यांची फ्रिक्वेन्सी मॅच होत नाही म्हणून मी नकार देत होतो. शेवटी ते खूपच पाठीवर लागले तेव्हा मी त्यांना बोललो ठीक आहे मी येतो पण माझी जागा एक्झिटच्या जवळ ठेवा. त्यांनी विचारलं का तेव्हा मी त्यांना माझी हिस्ट्री सांगितली. मी बोललो माझं आणि रॉकेटचं वाकडं आहे. जेव्हा तुम्ही रॉकेट लॉन्च कराल तेव्हा ते वर न जाता इकडेतिकडे जाईल. चुकून जर आपल्या बिल्डिंगवर यायला लागलं तर मला सगळ्यात आधी बिल्डींगबाहेर पळता यावं म्हणून मला ती जागा पाहिजे. ते ऐकून नासावाले बोलले नको येऊ बाबा तू भारतातच थांब.

आत्ताच टीव्हीवर बघितले की यंदा मुंबईत आधीच्या तुलनेत ध्वनिप्रदूषण कमी झाले आहे. ही चांगली गोष्ट आहे.

लोकांचा पगार अर्धा झालाय, जॉब गेले हे कारण असू शकतं.

ध्वनिप्रदूषण कमी करण्याचा उत्तम उपाय आहे की त्यांच्या किमती भरमसाठ वाढवायच्या आणि सार्वजनिक फटाके महोत्सव करायचा आणि फक्त आतिषबाजी होईल असे फटाके वापरायचे, जसे ऑलिम्पिकच्या वेळी करतात तसे.

यावर्षी एकंदरच फटाक्याचे प्रमाण सगळीकडेच बऱ्याच प्रमाणात कमी वाटतेय!! >> हे मी न चुकता गेली दहा-पंधरा एक वर्षे भारतातल्या लोकांकडून ऐकतोय. जसं कोकणातले लोक यावर्षी आंब्याचं काही खरं नाही हे दरवर्षी ऐकवतात.
मुंबई त्याहुनही जास्त पुण्यात नॉन दिवाळी महिन्यात गेल्या दहा एक वर्षांत प्रत्येक भेटीत धूराचे प्रमाण अधिकाधिक वाढलेलेच जाणवले आहे. फटाके हा एक पझल पीस आहे. काही टँजिबल बदल दिसायला एकएक करत बरेच पीसेस हलवायला लागणार आहेत. ते टिपिंग पॉईंट येईपर्यंत होणार नाही. अर्थात तो इन्फ्लेक्शन पॉईंट असेल का डायरेक्ट टिपिंग पॉईंटच असेल ते कळेलच दहा एक वर्षांत.

बॉम्बसारखे फटाके वाजवण्यात किंवा ऐकण्यात काय आनंद मिळतो हे मला कळत नाही. मलातर पोटात गोळा उठणे किंवा दचकणे हेच होते. जे अजिबात आवडत नाही. तसेच फटाके लागणाऱ्या रस्त्यावर फिरायचीही भीतीही वाटते. त्यात दिवाळीच नाही तर इतर लग्नात, वरातीत वगैरे उडवतात हे पण आवडत नाही. पैशाचा चुराडाच वाटतो.
हो लहानपणी उडवलेले आहेत शोभेचे फटाके. बॉम्ब कधीच नाही. पण जसे कळायला लागले तसे स्वतःहून बंद केले.

पूर्वी फटाके न वाजवण्यामागे बालकामगार शिवकाशीत काम करतात हे अर्ग्युमेण्ट असायचे. आता काय परिस्थिती आहे तिकडे ? आता कोण काम करते फटाक्याच्या फॅक्टरीत ?

काल मी पोरीला हाताने भिंतीवर घासून टिकल्या/रोल फोडायला शिकवले. तिला जमले. आवडले. मग त्यातच रमली.
फटाक्याची वात पेटवून दूरवर जाऊन कानात बोटे घालण्यापेक्षा यात थ्रिल जास्त मिळते आणि पोल्युशन देखील नगण्य होते.

>>बॉम्बसारखे फटाके वाजवण्यात किंवा ऐकण्यात काय आनंद मिळतो हे मला कळत नाही.<<
चांगला प्रश्न आहे, उत्तर माझ्याकडे नाहि. तसं बघायला गेलं तर दिवाळी संबंधित बर्‍याच प्रश्नांची उत्तरं सध्या माझ्याकडे नाहित. पण लहानपणी फटाके फोडण्यात कधी गिल्टि फिलिंग आलं नाहि. उलट नरकचतुदर्शीला पहिला सुतळी बाँब लावण्यातला आनंद शब्दात नाहि मांडु शकत. भाऊबीजेची ओवाळणी चालु असताना लावलेल्या मोठ्या माळेचं अप्रुप नाहि सांगु शकत.

मेबी, तेंव्हा सोशल मिडिया, माबो अस्तित्वातच न्हवती म्हणुन असेल कदाचित...

दारुतला आनंद मांडायला राज भाऊंचे शब्द नेहमीच तोकडे पडतात तर.

आमच्या भागात लक्ष्मीपूजनाच्या संध्याकाळी भरपूर फटाके फुटले.
काल तुलनेने कमी.
आज पहाटे, सकाळी एकही आवाज नाही.

शाळेतील मुलांचं प्रबोधन करून त्यांना शपथा दिल्या जात. त्याने फरक पडलाय.

मी लहान असताना एक दोन वर्षांचं आवाजाचे फटाके आणले असतील.
एका फटाक्याच्या वातीला उदबत्तीने पेटवा, तसं करताना कुठून कुठून येणाऱ्या आवाजांनी दचका, मग वात पेटली की मागे येऊन आवाजाची वाट बघा हे कंटाळवाणे वाटलं.
माळा लावण्याइतके फटाके आणले नव्हते. शिवाय पैशाची लाख हेही डोक्यात होतं.
वय वाढलं तस फुलबाज्या इ. लहान मुलांच्या झाल्याने बाद.