माझी हवामान खात्यातली नोकरी

Submitted by दत्तात्रय साळुंके on 7 June, 2018 - 02:06

माझी हवामान खात्यातली नोकरी

मी दिवसभर कार्यालयात खूप काम केले होते . संगणकावर हवामानविषयी डेटा पृथ्थकरण करता करता डोके , मान , डोळे सगळ्यांना एखाद्या वादळात सापडल्यागत झिंजोडले होते . मी पालापाचोळ्यासारखा उडत उडत बस स्टॉप कधी गाठला कळले नाही . विचाराच्या तंद्रीत बस मध्ये कधी चढलो ते देखील कळले नाही . कंडक्टर तिकीट तिकीट करत समोर आला . मी दहा रुपये त्याच्या हातावर ठेवले . म्हणालो
" एक कुलाबा ऑब्झरवेटरी "
कंडक्टर " ओ सायेब हवामान खातं वाटतं "
मी बस स्थिर अस्तानाही अर्धा फूट उडालो तसा वर पकडायचा दांडका माझ्या डोक्याला लागला . मी चाचरतच हो म्हणालो .
कंडक्टर " साहेब आपले हवामानाचे अंदाज चुकतात हे माहित होत पण त्याचा सांगणाऱ्यावर एवढा परिणाम होतो माहित नव्हतं. अहो हा ऑब्झरवेटरीचाच स्टॉप आहे "
मला उगाच माझ्या डोक्यावर हवेची दिशा दाखवणारे दिशा दर्शक आणि त्यावर कोंबडे फिरल्याचा भास झाला . मी डोक्यावर हात फिरवून असे काही नसल्याची खात्री केली .
मी चाचरत " सॉरी एक व्हि टी द्या "
मी " व्ही टी " येण्यापूर्वी दहावेळा स्वतःला बजावले व्हि टी ला उतर म्हणून .

एवढ्या प्रयासाने मी बरोबर व्हि टी ला उतरलो व हार्बर लोकल पकडून वडाळ्याला घरी आलो . माझ्या बायकोने आणि मुलानी माझे स्वागत केले . चहा नाष्टा झाला अन मी मुलांबरोबर खेळण्यात रमलो . माझी हवामान खात्याची नोकरी उत्तम चालली होती पण बाहेर काहिसा कुचेष्टेचा विषय होता .

एकदा मी ऑफिसला निघालो तेव्हा माझ्या शेजारच्या तात्याला काही सांगायचे होते म्हणून तो जोरात ओरडून आवाज देत होता " ओ हरडे " मला दोन वेळा त्यांनी आवज दिला मी घाईत होतो . ऐकून न ऐकल्या सारखे केले तेव्हा तो जोरात ओरडला " ओ हवामान हरडे " . मी थांबलो तर तो म्हणतो " छ्त्री विसरलात "
मी " आज पाऊस येणार नाही " मीच काल हवामान अंदाज सांगितला टीव्ही वर .
तात्या खवचटपणे म्हणाला " हो तुमचे अंदाज भारीच एखादा फौजदार चौकित आलेल्या पापभिरुवर कधी गुरकेल अन कधी चहा पाजेल हे जेवढे बेभरोशी तेव्हढेच . किंवा एखादे दिवशी राशीभविष्यात "अचानक धनलाभ असे लिहिले असावे आणि तुमचा खिसा कापला जावा तसे "
मी तात्याचा सल्ला न ऐकता पुढे गेलो अन काय गम्मत त्यात्याची बत्तिसी खरी ठरली . ऑफिस जवळ पोहचलो तसी जोराची सर आली . मी नखशिखांत ओला झालो . दिवसभर पख्याखाली ओले कपडे घेउन बसलो कुडकुडत . अर्ध्या तासाला चहा पीत होते ह्ययपोथर्मिया होवू नये म्हणून .

तशी तात्याची बत्तीसी महा खतरनाक . रणदिव्याचा हनुमंता तात्याची चांगली सरबराई करायचा . तात्या सगळ्या बिल्डिंगला सांगायचा " नशीब काढेल हो पोरगं त्याचा हात कोण धरणार नाही ."
आता हनम्या दिवसभर चौकात उभा राहतो ट्राफिक हवालदार म्हणून. रात्री घरी येताना गळ्यात बांधलेला दुखरा हात घेउन येतो . हनम्याची उनाड पोरं खूश असतात बा ला मारता येत नाही मस्ती केल्यावर म्हणून .

खर तर एक दिवशी मी सांगणार आहे आमच्या निदेशक महोदयास असे एक दोन तात्या आपल्या खात्यात लावून घ्यावेत म्हणजे आपले हवामान अंदाज अंदाज ठरणार नाहीत .

अहो माझ्या काही अचरट मित्रानी तर मला टोपणनावच ठेवलय " अंदाजपंचे दाहोदर्शे " ह्या अंदाजापायी .

मागे केव्हा तरी आमच्या खात्या तर्फे पर्जन्य मापक दिले एका गावाला .

आमचे साहेब म्हणाले " हरडे ते पर्जन्यमापक कसे वापरायचे ते गावकऱ्यांना समजावून सांगा ."

मी त्या आडगावात गावात कसा बसा पोहचलो . ग्रामपंचायतीच्या कार्यालयात गेलो. तेथे शिपाई होता त्याला पंचाना बोलावायला सांगितले. थोड्याच वेळात बंडूनाना आले . हे बंडूनाना सरपंच होते. उंच धडधाकट गडी . डोळ्यात सरपंच असल्याचा रगेलपणा . मला नमस्कार करतच शिपायावर गुरगुरलं .
" आरं संप्या जा दोन चा घेउन ये हाटेलातनं आन दोन पिलेटी भजी पाव आन "
मी सकाळी लवकर घर सोडले होते त्यामुळे खरपूस भूक लागली होती . खायला मिळणार असे समजले तेव्हा दुष्काळी शेतकऱ्यांना आमच्या खात्याने पाऊस पडेल असे भाकीत केल्यावर धीर यावा त्यापेक्षा जास्त धीर आला . कारण हा अंदाज नव्हता .
आमचा चहा नाष्टा झाला . तोवर एक एक पंच हळू हळू येउ लागले .
कोण डाव्या हाताच्या तर्जनीवर तंबाखू मळत होते . कोण उजव्या हाताने अंगठ्याच्या चिमटीत पकडलेला तंबाखू डाव्या हाताने खालचा ओठ खेचून ठेवत होते . कुणी ग्रामपंचायतीच्या कार्यालयात यायच्या आधी हातातली बीडी पायाखाली रगडली . दोन महिला पंचानी चावडीसमोर येताच पदर सावरले .

सरपंच म्हणाले "म्या काल पंचाना सांगितल कर्जमाफीच साहेब येणार त्यामुळं समदी येत्याल हातातली व्हतीनव्हती कामं टाकून "

मी "व्हती कामं समजलो पण नव्हती कामं कसी टाकली ते सरपंचांनाच ठाऊक " .

कर्जमाफीची बातमी पंचाकडून फुटली अन आख्खा गाव चावडीपुढ लोटला . लोकांची उत्सुकता गप्प बसू देइना . एक एक गावकरी मधेच काहीतरी निमित्ताने ऑफिसात येउ लागला . जसं जसं बाहेर माहित झालं मी कर्ज माफिचा साहेब नाही तसतसे बाहेर जमावाने सरपंचाला वाहिलेली शेलकी ग्रामीण धुळाक्षरे कानावर पडू लागली .
"ह्याच्या आxx काय बेx बाxx हाय . खोटं कश्याला सांगायच सुताराचं नेटाव चांगलं रमी खेळत व्हतो "
" लै बांडगूळ बेनं "
" आक्करमाशीच हाय "
असं करत करत जमाव पांगला .
आत फक्त पंच उरले .
सरपंच बोलायला उभे राहिले .

सुरवात " बरका मंडळी कार्य करमाच्या सुरवातीला म्या तुमची माफी मागतो ती ह्याच्यासाठी की म्या काल तुमच्या बरुबर खॉटं बोल्ललो . "
"आपल्या गावात आज आल्यालं साहेब कर्जमुक्ती साहेब नसून हवा मान खात्याचं साहेब हैती "
असं म्हटल्या बरोबर बहुतेक पंचाचे ओठ अस्पष्ट हलले अन सर्पंचाना श्रध्दांजली वाहिली गेली .
एका पंचाने दरवाजात जाऊन तोंडातला तार्मरस पचकन बाहेर ढकलला व म्हणाला " काय राव डाय्रेक निवडून येता म्हून लै माजल्यागत करता "
बाकी पंचानी माना डोलावल्या . तसं सरपंच डरकाळलं " जास्ती आघावपणा नको . मागच्याबारीला संडासाचा साहेब आला तवा सगळ्यानला यळ नव्हता . कुणाला अर्जंट तालुक्याला काम , कुणाची म्हैस यणार व्हती , कुणाला देव देव करायच व्हतं , सरपंच काय बिनकाम्या असतोय व्हय " यावर सगळ्यांची दातखीळ बसली .

एक पंच " पण सरपंच हवा मान खातं म्हंजी मान हवा असलेलं खातं आपून तर सगळ्यांचा मान ठिवतो , मंग ही हवा मान खातं काय भानगड ह्ये " .

मला हसू अनावर झालं . सरपंच पुन्हा गरजलं " आरं ते म्हंजी ssss हा हे आसतय ... आपलं ते नस्तय का ते sss पाऊस मोजनी यंत्रं . ... मधी गावाला मिळालं . आंग तीsss " ते सायेब सांगतीलच आता समद्यास्नी . तर हे " हवा मान हरडे " साहेब लय मोट्ट सायेब हैती म्या समद्या गावाच्या तर्फे त्यांना इनंती करतो की त्यांनी आपल्याला चार सबूद सांगावं . जय महराष्ट्र , जय पंदारं . "

" हवा मान हरडे " हे शब्द माझ्या पोटात दंगल करायला लागून " माझ्या डोळ्यासमोर पोटदूखीची " हवाबाण हर्डे " बाटली दिसू लागली . बहुदा भजीपाव पावला . पण मी स्वतःला सावरले . बोलायला उठलो ...

त्याना प्रथम माझे नाव " हवा मान हरडे " नसून माझे आडनाव " हरडे " व ज्या खात्यात नोकरी करतो ते खाते हवामान खाते आहे असे सांगितले . हवामानाचे अंदाज शेतकऱ्यांना कसे फायदेशीर ठरतात हे सविस्तर सांगितले . पाऊस का मोजायचा हे समजावले . मग कसा मोजायचा हे सांगितले . पर्जन्यमापकाच्या खुणांविषयी बोललो . एवढं सगळं सांगेपर्यंत एक हात पोटावरच होता .

सगळं बोलून झाल्याबरोबर पंचाना काही शंका असल्यास नंतर विचारा सांगून मी बाजुच्या स्वच्छ भारत अभियाना अंतर्गत झालेल्या शोचालयात गेलो .

परत येइपर्यंत मंडळी पांगली होती फक्त सरपंच व मीच उरलो होतो . मी सरपंचाचा निरोप घेउन एस टी ने मुंबाईला आलो . माझा हवामान खात्यातला पहिला दौरा असा झाला .

एव्हाना मी माझ्या बिल्डींगच्या लहानथोरांचा " हवामान हरडे " झालोय . " हवामान हरडे " तला हवामान शब्द मला ऐकून ऐकून हनुमानासारखा भासू लागला . मी तशीच स्वप्न पाहू लागलोय .

आमचा निदेशक लक्ष्मण झाला आणि त्याचे प्राण ( नोकरी ) वाचवायला मी आकाशात उडतोय . हवामान विषयक माहिती ( संजीवनी ) गोळा करतोय. लक्ष्मण वाचलाय . हवामान खात्याचे अंदाज माझ्या हस्तक्षेपामुळे अचूक येउ लागले . आता आकाशात फुगे सोडून हवामान अंदाज बांधणे बंद झाले . खात्याचे पैसे वाचवले म्हणून माझा जंगी सत्कार होतोय .

माझ्या मुलांना माझ्या पाठीवर बसून हवामानाची माहिती गोळा करायचीय आणि आत्ताच हवामान खात्यात करीयरची सुरवात करायचीय .
माझी बायको शेजारीपाजारी माझ्या शौर्यकथा दूरचित्रवाहिनीवर घातलेल्या मालिकांच्या रतिबासारखीच खपवतेय .

आणि मी ....
मी आईचे आर्जव ऐकतोय " उठ मुकुंदा अरे आज तुला हवामान खात्याच्या मुलाखतीसाठी कुलाब्याला जायचय . "
"अरे आत्ताच रणदिवेंचा हनुमंत नोकरी लागल्याचे पेढे देउन गेला . त्याला म्हणे ट्रॅफीक हवालदार म्हणून नोकरी मिळाली . "

मी स्वतःला चिमटा काढला . मी स्वप्नात नव्हतो . मला हनम्याने पोलिसभर्तीची परिक्षा दिल्याचे आठवले . पण स्वप्नात सुध्दा तात्यांची बत्तीसी खरी ठरल्याचे पाहून मी पण हवामान खात्याच्या मुलाखतीसाठी जाताना तात्याचे पाय धरायचे ठरवले . हवामान खातं खरंतर लोकांना एवढं आवडत नाही . लोक बहुतेकदा कुचेष्टा करतात पण याच खात्यात रुजू होवून मी हे मत बदलू शकेल कदाचित जसजसे तंत्रज्ञान बदलेल तसं आणि लागली नोकरी तर चार लोकात मिरवेल मी हवेवर जगतो म्हणून . मी तसा अम्मळ आळशीच . बाबा लहानपणापासूनच म्हणायचे मुक्या कष्ट करायचे वळण लाव . हवेवर पोट भरत नाही . आता बाबांचे शब्द खोटे ठरविण्याची संधी मी सोडतो का ?
माझी आंघोळ झाली , नाष्टा झाला . मी आईबाबांचे आणि तात्यांचे आशीर्वाद घेउन मुलाखतीसाठी निघालो .

© दत्तात्रय साळुंके

शब्दखुणा: 
Group content visibility: 
Use group defaults

mast!!!