रजोनिवृत्ती

'संयुक्ता'ने माहिती संकलन, विचारमंथन आणि समाजसेवा हे तीन उद्देश समोर ठेवून आजवर धागे प्रकाशित केले आहेत. 'संयुक्ता'मध्ये चर्चेस घेतले जाणारे विषय सर्वंकश असावेत हे पथ्य संयुक्ता व्यवस्थापन तसेच संयुक्ता सदस्य कटाक्षाने पाळत आल्या आहेत. ह्यातले अनेक विषय केवळ स्त्रियांपुरते मर्यादित नसतात किंवा 'संयुक्ता'पुरते ठेवल्याने केवळ एकच बाजू समोर येते असे लक्षात आल्याने काही धागे सार्वजनिक करण्याचा निर्णय घेण्यात आला होता उदा: प्रोफेशनल नेटवर्किंग. 'चाळिशीतली वाटचाल' हा असाच एक विषय जो स्त्री-पुरुष दोघांनाही समसमान महत्त्वाचा आणि जिव्हाळ्याचा. ह्याच कारणासाठी हा धागा सार्वजनिक आहे.

.

भारतात (आणि संपूर्ण जगातच) आजच्या घडीला स्त्री आणि पुरूष दोघांमध्येही हृदयविकार हे मृत्युचे सगळ्यांत अग्रेसर कारण आहे !

अयोग्य जीवनशैली आणि मधुमेहाचे वाढते प्रमाण ह्यामुळे हृद्यविकाराच्या प्रमाणात दिवसेंदिवस आणखीनच वाढ होत आहे.

मेनोपॉजच्या वयापर्यंत स्त्रियांमध्ये हृदयविकाराचे प्रमाण पुरूषांच्या तुलनेत बरेच कमी असते.
मेनोपॉजनंतर मात्र हे प्रमाण झपाट्याने वाढत जाते.

साधारण ६० व्या वर्षात स्त्री आणि पुरूष दोघांमध्ये हृदयविकाराचे प्रमाण सारखे असते !

असे का घडते ?

उत्तर पुन्हा तेच.....इस्ट्रोजेनची कमतरता !

इस्ट्रोजेनच्या कमतरतेमुळे शरीरावर होणारे परिणाम आणि त्याची लक्षणे मागच्या लेखात आपण पाहिली.

शरीरातील काही अतिशय महत्वाच्या संस्थांवर इस्ट्रोजेनच्या अभावाचे दूरगामी परिणाम होतात आणि त्यामुळे गंभीर आजार उद्भवू शकतात.

मेनोपॉजमुळे शरीराला कोणते धोके निर्माण होऊ शकतात ?

१. ऑस्टिओपोरॉसिस (Osteoporosis) म्हणजेच हाडे ठिसूळ होणे
२. हृदयविकार
३. युरिनरी इनकॉन्टिनन्स (Urinary incontinence) म्हणजे आपोआप लघवी होणे

ह्या लेखामध्ये ऑस्टिओपोरॉसिसबद्दल आपण जरा विस्ताराने पाहू या.

ऑस्टिओपोरॉसिस (Osteoporosis) म्हणजेच हाडे ठिसूळ होणे

ह्याआधीचा लेख - मेनोपॉज-१ : नेमकं काय घडतं ?

मागच्या लेखात आपण पाहिले की मेनोपॉज हा आजार नसून स्त्रियांच्या आयुष्यातील एक अटळ आणि पूर्णतः नैसर्गिक अशी अवस्था आहे.
त्या वेळी जाणवणारी शारीरिक आणि मानसिक त्रासाची लक्षणे ही इस्ट्रोजेन ह्या हॉर्मोनच्या कमतरतेमुळे होतात.

कुठली लक्षणे असतात ही ?

तुम्हाला हिमगौरीच्या गोष्टीतील "हाय हो, हाय हो, हाय हो" असं आनंदाने म्हणत लुटुलुटु चालणार्‍या सात बुटक्यांची फौज आठवते का ?

कसलीच तयारी न करता पहिल्यांदाच गिर्यारोहणाला जाणारे किती लोक पाहिले आहेत तुम्ही ??

ज्या जागी जायचं आहे तिथला नकाशा, तिथे आधी कुणी गेलंय का, त्यांचे अनुभव काय होते, तिथलं वातावरण कसं असेल, सोबत काय न्यावं लागेल, तिथे त्रास होऊ नये म्हणून खाण्या-पिण्यात काय बदल करावे लागतील, आणि सगळी काळजी घेऊनही काही त्रास झालाच तर काय उपाययोजना करायची.....
......बहुतांशी लोक अशी शक्य तितकी माहिती गोळा करूनच गिर्यारोहणाला निघतात.
आणि असं केल्यामुळे " आपल्याला नक्की जमेल हे ! " हा आत्मविश्वास कितीतरी पटीने वाढतो, प्रवास तुलनेने सुखकर होतो.