भूतकाळात उघडणारी खिडकी!

मध्यंतरी एक दिवस मुलांच्या खोलीत रात्री झोपले होते. त्यांच्या रूममधला बेड खिडकीपाशी आहे. पहाटे तीन-एक वाजता अचानक जाग आली आणि खिडकीतून बाहेर नजर टाकली तर खिडकीला लागूनच असलेल्या चेरी ब्लॉसमच्या आडून शर्मिष्ठेचा 'M' नजरेस पडला. अहाहा! पहाटे ची ती सुंदर, शांत वेळ, पडल्या पडल्या खिडकीतून दिसणारे अगणित चमचमणारे तारे, त्या तारका प्रकाशात चमचणारे चेरी ब्लॉसम आणि त्यात उठून दिसणारी शर्मिष्ठा! मंत्रमुग्ध होऊन पहातच राहिले कितीतरी वेळ! मग शर्मिष्ठाचे दोन तारे जोडून धृव तार्‍याला जोडण्याचा खेळ खेळून झाला. मंद पणे लुकलुकणार्‍या ध्रृव तार्‍याचं दर्शन घेऊन झालं.

प्रकाश चित्र नेट वरून साभार!

कित्येक वर्षांनी इतक्या निवांतपणे अशी आकाश न्हाहाळत्ये मी असं जाणवलं मला! कित्येक वर्षांपूर्वी च्या खगोल मंडळा च्या वांगणीच्या आकाश दर्शनाच्या कार्यक्रमाची आठवण झाली! आणि आपोआपच मन त्या 15-20 वर्षापूर्वीच्या तरल आठवणीं मध्ये शिरलं. आकाश निरीक्षणाची ती जादूई sessions, त्या अनुषंगाने काय काय आठवत गेलं...एकदा माझी भूतकाळाची पोतडी उघडली की त्यातून काय बाहेर पडेल, किती वेळ पोतडी उत्खनन चालेल काही सांगता येत नाही.

मी अश्या प्रकारे माझ्या काही वर्षांपूर्वीच्या भूतकाळात शिरले असताना, आपण खरं तर कित्येक अब्ज प्रकाशवर्षे पूर्वीचा भूतकाळ बघतोय ही भावना स्पर्शून जात होती - जी कधीही आकाश न्हाहाळताना मनात चमकून जाते! आज जे तारे आपण बघतोय, तो light खरं तर लाखो-करोडो प्रकाशवर्षे पूर्वी त्या तार्‍यांकडून निघालेला आहे, ते तारे कदाचित या क्षणी अस्तित्वातच नसू शकतात - किती गंमत आहे ना!

आकाश निरीक्षण करताना हमखास मनात येणारी दुसरी भावना म्हणजे विश्वातील ती प्रचंड अंतरं, ती भव्यता, ती गूढ- unknown ची भावना. काय आहे हे सगळं? काय उद्देश आहे ह्या सार्‍याचा? या इतक्या प्रचंड विश्वातलं आपलं स्थान, आपली क्षृद्रता, कशासाठी 'मी-माझं' म्हणत आपण वावरत असतो - असं सगळं मनात तरळून जाणं - हे अनिवार्य!

माझ्या आणि तार्‍यांच्या भूतकाळात मी अशी रममाण झाले असताना नीद्रादेवींनी परत कधी आपला अंमल चढवला कळलंच नाही!